Ik ben nu iets meer dan 10 maanden op reis en ik voel me happy. Ik heb gekozen voor de vrijheid om te leven op m’n eigen voorwaarden, heb geweldige mensen leren kennen en heb meer mooie avonturen in het vooruitzicht. Toch is dit niet de enige reden dat ik me gelukkig voel.
De afgelopen maanden heb ik veel nagedacht over wat het is dat mensen gelukkig maakt en waar geluk vandaan komt. Wat is geluk? Hoe ontstaat het? Wat moet je ervoor doen? Wat maakt je gelukkig? En hoe komt het dat ik niet gelukkig wordt van de Taj Mahal, maar compleet in m’n element ben met een kop koffie en de zon op m’n kop?
Een verkeerd beeld van geluk?
Ik denk dat we allemaal een verkeerd beeld hebben van wat geluk is en hoe het ontstaat. Ik was zelf ook lang overtuigd dat geluk ergens op ons ligt te wachten en het altijd mogelijk is om nóg gelukkiger te zijn.
Het helpt natuurlijk niet als je elke dag doodgegooid wordt met reclames die je vertellen hoe gelukkig je wordt als je 10 kilo afvalt, een nieuwe auto koopt, een partner vindt via een datingwebsite of een mooie reis maakt.
Slimme marketeers of niet, het probleem is dat we zelf ook geloven dat we nooit helemaal compleet zijn en we altijd nog gelukkiger kunnen worden als we X of Y bereiken. Uiteraard, als we dit punt dan bereiken is er altijd weer een volgend punt dat we moeten bereiken. Het is een gebed zonder eind; een race naar een alsmaar vooruitschuivend fatamorgana.
Een nieuwe definitie van geluk
Hoewel we kunnen verschillen over de precieze inhoud van geluk en hoe het ontstaat, kunnen we het eens zijn over het feit dat geluk een state of mind is. Zoals de Vietnamese Boedhistische Monnik Thich Nhat Hanh uitlegt in de online cursus Body and mind are one is geluk een gevoel dat in ons zelf zit en niet van buitenaf komt.
Maar wat is geluk dan en wat is het vooral niet?
Het is verleidelijk om te denken dat geluk een state of mind is waarin je alleen maar positieve emoties zoals liefde, vreugde of plezier ervaart.
Deze overtuiging zorgt ervoor dat we stressen over negatieve emoties en concluderen dat we niet gelukkig kunnen zijn zolang we ook angst, bezorgdheid of droefenis ervaren.
Positieve en negatieve emoties zijn echter allebei onderdeel van geluk. Alleen maar focussen op de mooie bloemen terwijl je het onkruid negeert, levert nooit een mooie tuin op.
Maakt reizen gelukkig?
Ik denk niet dat reizen zelf gelukkig maakt. Ik denk echter wel dat het de voorwaarden om gelukkig te zijn kan creëren en versterken. Het mooie echter is dat je helemaal niet op reis hoeft om dit te ervaren. De voorwaarden om jezelf gelukkig te voelen zijn aanwezig in iedereen.
1. Wees bewust
In het dagelijkse leven zijn we zo druk dat we vergeten om actief te zorgen voor ons ‘gelukstuintje’. We leven op de automatische piloot en staan niet stil bij de positieve en negatieve emoties die zich in ons hoofd afspelen. We doen eigenlijk maar wat en hopen dat we aan het einde van de dag gelukkig zijn.
Reizen heeft me geleerd om meer stil te staan bij wat ik doe. Ik ben veel meer bewust van positieve en negatieve emoties. Ik heb geleerd dat negatieve emoties groeien als je je er niet bewust van bent. Wanneer je ze echter in de schijnwerpers van je bewustzijn zet, dan stopt het piekeren en verdwijnt het negatieve gevoel soms helemaal. Voor positieve gevoelens geldt juist het omgekeerde. Als je bewust bent van positieve gevoelens dan worden deze gevoelens alleen maar versterkt.
Het is niet moeilijk om bewust te zijn van wat er om je heen of in je gedachten gebeurt. Zoals onze boedhistische vriend Thich Nhat Hanh uitlegt, zijn een paar bewuste diepe ademteugen vaak al voldoende.
2. Geniet van de dingen waar je van geniet
We hebben het allemaal wel eens gezegd of gedacht; je moet doen waar je gelukkig van wordt. Ik zeg of denk het bijna elke dag. Maar waar worden we dan gelukkig van? (Zie je hoe makkelijk het is om terug te vallen in de gedachte dat je ergens gelukkig van wordt?)
Iets doen dat je gelukkig maakt is een veel te grote opgave. Laten we eens beginnen met dingen waar je van geniet, groot en klein. Ook hier begint het allemaal weer met bewustzijn.
Zo stond ik laatst op mn werk op de boerderij voor me uit te staren. Opeens zag ik vanuit m’n ooghoeken twee vogels achter elkaar aanvliegen. Ik besloot ze te volgen. Al snel merkte ik hoe mooi ik dit vond en besefte hoe bijzonder het was dat een vogel kan vliegen. Ik was me bewust hoe veel plezier dit schouwspel me bracht en dit maakte het plezier alleen maar mooier.
Betekent dit dat ik nu constant naar vogels ga zitten turen? Nee natuurlijk niet, maar ik was op dat moment heel bewust van het feit dat het mooi was. Morgen is het misschien weer iets anders, maar bewust zijn van de dingen die je ogen laten lachen zorgt ervoor dat je meer geniet van de dingen om je heen.
3. Accepteer dat slechte dingen kunnen gebeuren, maar maak het niet erger dan het is.
Iedereen heeft wel eens momenten dat dingen tegen zitten, dat je een fout maakt of dat je niet tevreden bent over je eigen acties. Dat gebeurt altijd.
Toch hebben we de neiging om in deze gevallen allerlei negatieve conclusies te trekken en de negatieve emotie alleen maar te versterken. Dit piekergedrag is vergelijkbaar met iemand die op straat valt, een wond op z’n knie heeft en vervolgens een mes pakt om de wond nog groter te maken.
Niet doen dus. Gewoon omarmen dat dingen mis gaan. No big deal.
4. Stop met dromen van andere plekken, vraag jezelf af waarom je hier bent.
Ik kan je vertellen dat werken op een champignonnenboerderij soms behoorlijk saai kan zijn. Als je 8 uur lang met een stokje in de compost loopt te prikken, dan heb je dat na een tijdje wel gezien. Maar er is één belangrijke les die ik hier van geleerd heb en dat is dat dromen van andere plekken het alleen maar erger maakt.
Hoewel het leuk kan zijn om eventjes weg te dromen (zoals dromen over nieuwe reizen), is het wat anders als je jezelf constant vertelt ‘ik wil hier niet zijn.’ Zeker als je weet dat je de volgende dag gewoon weer op dezelfde plek bent.
Zodra ik voor mezelf bedacht waarom ik op die boerderij wilde werken (geld sparen voor het volgende gedeelte van m’n reis), werd het veel makkelijker om daar te zijn. In plaats van me te verzetten tegen de saaie realiteit bedacht ik nieuwe manieren om het leuker te maken, bijvoorbeeld door naar muziek te luisteren en af en toe wat compost op collega’s te gooien.
De les die ik hier uit leerde was dat je wel kunt klagen over je huidige situatie, maar dat het vaak het geklaag is dat de situatie vervelend maakt. Of zoals m’n neef zei: je kunt je baan wel haten, maar waarom zou je? Je baan haat jou niet.
5. Wees dankbaar
Het is natuurlijk makkelijk om te zeggen dat je dankbaar moet zijn voor alle mooie momenten, zeker als je op reis de meest fantastische dingen beleeft. Maar het uitspreken van je dankbaarheid geeft je direct een goed gevoel.
Je kunt voor heel veel dingen in het leven dankbaar zijn: fluitende vogels in de ochtend, een goede gezondheid, een mooi gesprek met iemand, het feit dat je zoveel mooie avonturen meemaakt of gewoon iemand z’n aanwezigheid.
Een van de dingen die ik tijdens m’n reis ben gaan doen is brieven schrijven, waarin ik mensen vertel waar ik ze dankbaar voor ben en wat ze voor mij betekenen. De reacties zijn altijd hartverwarmend en ik denk dat er geen mooier cadeau bestaat dan welgemeende woorden van dankbaarheid. Het is niet alleen een cadeau aan anderen maar ook aan jezelf.
Ik denk dan ook dat we allemaal in een veel mooiere wereld kunnen leven als we de tijd nemen om mensen te vertellen hoeveel we van ze houden. Niet alleen op verjaardagen, met kerstmis of met vader- en moederdag, maar gewoon zodra je beseft hoe dierbaar die mensen je zijn. Want uiteindelijk kunnen we allemaal proberen om vooral zelf gelukkig te zijn, maar als je het niet kunt delen met de mensen om je heen, wat is het dan eigenlijk waard?
Op zoek naar reis inspiratie? Klik hier als je voorkeur uitgaat naar een bepaalde regio zoals Australië, Azië, Centraal-Amerika, Europa of Zuid-Amerika. Of lees hier wat je allemaal moet regelen als je een mooie reis gaat plannen.
