Omringd door de betoverende pieken van de Albanese Alpen ligt het bergdorpje Theth. Ver weg van de drukte van de wereld, waag je je hier aan spannende wandelingen in ongerepte natuur en ervaar je de rust van een traditioneel dorp dat eeuwenlang geïsoleerd was van de buitenwereld.
Op zonnige dagen wandel je door groene weiden vol gele bloemen, tussen de koeien langs oude kerken en stenen huizen. De bestemming? Bijvoorbeeld een imposante waterval of de kraakheldere Blue Eye. In Theth maak je de mooiste bergwandelingen, met aan de horizon steeds de besneeuwde pieken die te groot zijn om hun daadwerkelijke omvang te bevatten.
Theth is een bestemming die je zeker wil bezoeken tijdens je reis door Albanië. De bergen en wandelmogelijkheden zijn spectaculair. Lees gauw verder voor de mooiste wandelingen, bezienswaardigheden en praktische tips.
De reis naar Theth
Lange tijd was Theth slechts een paar maanden per jaar, en zelfs dan alleen met 4×4, te bereiken. De nieuwe asfaltweg (2022) heeft daar verandering in gebracht. Het toeristenseizoen in Theth loopt nu langer door en je kunt er ook met een normale (huur)auto komen.
Het is overigens niet minder spannend om de weg te rijden. Nog steeds zijn er veel blinde haarspeldbochten en is de weg soms erg smal, net breed genoeg voor twee auto’s. Opstoppingen zijn niet ongebruikelijk, zeker als je achter een grote camper rijdt. Daarnaast loopt er geregeld een kudde schapen over de weg, en hadden wij in mei zelfs nog sneeuw onderweg. Je kunt rustig 20-50% bovenop de geplande tijd van Google Maps tellen.
Tip: Je kunt in Theth geen contant geld pinnen. Bij de meeste accommodaties kun je wel met kaart betalen, maar het is altijd handig om wat cash bij de hand te hebben.
Bezienswaardigheden in het dorp Theth
Door de geïsoleerde ligging van Theth heeft het dorp zijn traditionele karakter behouden. Je vindt er weinig tot geen moderne gebouwen, wat zeker bijdraagt aan de charme. Van een echte dorpskern kun je niet spreken, de gebouwen liggen verspreid langs de rivier die dwars door de vallei loopt.
De sfeer in het dorp is rustig, op straat lopen vooral wandelaars die onderweg zijn van of naar een hike. Je ziet wel dat het dorp draait op toerisme, veel van de gebouwen zijn omgetoverd tot guesthouses of restaurants. In het dorp vind je een aantal bijzondere gebouwen.
Tip: Wist je dat Albanië niet bij de EU hoort en je dus niet gebruik kunt maken van je eigen internet bundel? Schaf daarom van te voren een eSIM aan via Airalo, en ben goed bereikbaar tijdens je vakantie!
Kerk van Theth
Qua bezienswaardigheden heeft het dorp zelf niet zo gek veel te bieden. Wel staat er een fotogeniek kerkje dat gebouwd werd in 1892. Het zijn vooral de bergen op de achtergrond die deze kerk zo mooi maken.
De toren van Nikoll Koçeku
Esthetisch gezien stelt deze toren weinig voor, maar de oorsprong van de de toren maakt het toch interessant. Vroeger, maar ook vandaag de dag nog, leefden mensen in Albanië volgens de Kanun van Leke Dukagjini; onofficiële regels die parallel lopen aan de officiële Albanese regelgeving.
In die Kanun staan onder andere de regels over bloedvetes, die een oog-om-oog-tand-om-tand vergelding voorschrijft wanneer een familielid vermoord wordt. Om de eer van de familie te herstellen mag niet alleen de moordenaar worden teruggepakt, ook een familielid van de moordenaar kan gedood worden als vergelding. Die bloedvetes kunnen generaties lang doorgaan.
Dat dit probleem ook recent is in Albanië blijkt wel uit het feit dat tussen 1991 en 2008 naar schatting 9.500 Albanezen zijn vermoord door zo’n bloedvete. Ook vandaag de dag leven mensen opgesloten in hun huis, als bescherming tegen een bloedvete, vanwege iets dat een familielid (soms generaties geleden) heeft gedaan.
Wat dit met de toren te maken heeft? In deze toren konden families waartegen een bloedvete was uitgesproken vluchten en verblijven totdat de vete was opgelost. De dorpsoudsten kwamen bijeen om het lot van hen te bepalen. Hier de bloedvete gesust of intact gelaten waardoor de bedreigde families moesten blijven zitten totdat alle mannen van de bedreigende familie waren gedood.
Wij wilden deze toren bezoeken, maar vroeg in de ochtend was er niemand en werd het terrein bovendien bewaakt door een vrij agressieve hond. Entree is 150 Lek.
Ziplinen in Theth
Zin in nog meer adrenaline? Je kunt hier sinds kort ook ziplinen door de vallei! Met de 1200 meter lange zipline vlieg je over de rivier en kun je de prachtige omgeving op een andere manier in je opnemen. Het ritje kost je ongeveer €20, maar dan heb je ook wat.
De beste wandelingen in Theth
Wie naar Theth gaat, komt om te wandelen. Welke wandeling je doet hangt af van je fitness-level, je reisplanning en het weer. Hieronder vind je de populaire wandelingen met een aantal tips.
Theth – Valbona
De befaamde Theth-Valbona hike trekt wandelaars van over de hele wereld. In een tocht van 17 kilometer ontdek je aaneenschakeling van alpine landschappen en vergezichten. Hoge pieken domineren de horizon, wilde bloemen dansen in de groene weiden en dichte dennenbossen zorgen voor welkome schaduwen op een hete dag. Kortom, wandelen op zijn best.
- Lengte: 17 km
- Tijdsduur: 6-8 uur
- Niveau: Uitdagend, maar goed te doen voor gezonde wandelaars
De route begint en eindigt in de bergdorpjes Theth en Valbona. Je kan de hike in beide richtingen doen. Het hoogtepunt is de Valbona Pas op 1.795 meter hoogte, waar je beloond wordt met een adembenemend panorama over de Albanese bergen.
Voor de planning van deze hike moet je een paar dingen goed overwegen. Als je met eigen vervoer naar Theth (of Valbona) bent gereden, loop je het beste de volgende dag weer terug. Er is namelijk geen autoweg tussen Theth en Valbona. Je kunt je zware bagage achterlaten bij je accommodatie in Theth.
Ben je zonder eigen vervoer in Theth (of Valbona) aangekomen? Dan heb je meer opties. Veel reizigers kiezen ervoor om van Valbona terug naar Shkoder te reizen. Een reis van zo’n 8 uur met twee minibusjes en een boottocht over het spectaculaire Komani Lake.
Theth – Valbona – Theth in één dag
Een andere optie is om de Theth – Valbona hike in één dag te doen. Wij wilden dit doen, maar hebben het uiteindelijk overgeslagen vanwege aanhoudende regen.
Van wat wij begrepen, loop je met deze optie niet het hele stuk naar Valbona, maar wel het meest spectaculaire gedeelte.
Meer over deze route kun je vinden op hopelesslynomantic.com, waar wij deze optie als eerste tegenkwamen.
- Afstand: 20 km
- Tijdsduur: 10-12 uur
- Niveau: Uitdagend en soms spannend
Blue Eye (3 opties)
Een ander hoogtepunt van Theth is de kraakheldere Blue Eye, ook wel Blue Eye Kaprre. Je kunt de wandeling op meerdere manieren maken, maar hieronder vind je drie veel gekozen opties.
Optie 1: Start in Theth en loop via de Grunas Waterval
Dit is de originele Blue Eye hike vanuit Theth. Voordat de geasfalteerde weg naar Nderlysaj er was, moest je het hele stuk lopen of een dure 4×4 taxi nemen. Als je tijd en zin hebt, neem dan deze route. De bospaden langs de Grunas waterval zijn een stuk leuker dan de geasfalteerde weg.
Het is een heen-en-terug-route waar je zo’n 6-8 uur over doet en ongeveer 18 km bedraagt, met een 3km extra detour voor de Grunas waterval.
Optie 2: Daag jezelf uit met een rondje van 24 km
Wil je wel helemaal vanuit Theth lopen, maar vind je het niet leuk om dezelfde route terug te lopen? Kijk eens naar deze optie, waarbij je een rondje van 24km loopt.
Optie 3: Start op de parkeerplaats in Nderlysaj
Door een nieuw geasfalteerde weg kun je de hike flink inkorten. Je kunt je auto namelijk neerzetten bij deze parkeerplaats. Je begint je wandeling dan bij Vaskat Ndërlysaj, waar je door het kraakheldere water makkelijk naar de bodem van de rivier kunt kijken.
Ook vind je er een waterval die je kunt bekijken vanaf een oude brug. Bij de brug staat een Mariabeeld. Ga je voor dat beeld langs, dan kun je een stukje van de route afsnijden en heb je nog een mooi uitzicht op de waterval. Vanaf de oude brug is het ongeveer een uur lopen naar de Blue Eye.
Talloze onofficiële fotospots leveren onderweg screensaver materiaal door de combinatie van kraakheldere rivier, groene bergen, en (hopelijk) blauwe lucht.
Mindf*ck: Als je de auto neemt naar Nderlysaj kijk dan of je het mysterie van de Uphill Stream kunt ontrafelen. Hoewel je met basiskennis van natuurkunde weet dat water niet omhoog stroomt, lijkt het hier echt zo. Schijn bedriegt, maar we zijn er nog steeds vrij zeker van dat het water hier toch écht omhoog stroomt.
Grunas Waterval (ook wel Theth Waterfall)
Vanuit het centrum van Theth loop je in ongeveer 30 minuten langs een heldere rivier en dwars door de bosrijke natuur naar een 30 meter hoge waterval. In de zomer gaan veel mensen zwemmen in de poel onderaan de waterval. Op zonnige dagen creëert het samenspel van spray en zon een regenboog bij de waterval. Wij hadden op een dag vol stortregen minder geluk, maar de waterval was evengoed prachtig.
De wandeling is goed te doen, je loopt grotendeels over bospaden. Alleen op het einde loop je parallel aan een waterstroom en moet je op sommige stukken handen en voeten gebruiken. De weg is goed aangegeven met rode pijlen, maar op maps.me staan ook meerdere wandelpaden.
Wanneer je bij de poel de waterval oversteekt kun je er een rondje van maken zodat je niet dezelfde route heen en terug loopt. De stenen kunnen hier wel heel glad zijn, dus doe voorzichtig.
Als je met de auto bent, dan kun je die hier parkeren. Vanaf de Grunas Waterval is het ook mogelijk om door te lopen naar Blue Eye.
Eten en drinken in Theth
In Theth hoef je qua eten niets bijzonders te verwachten. Veel menukaarten lijken op elkaar, en sommige populaire restaurants bestaan enkel bij de gratie van toeristen die weinig andere opties hebben. Toen wij er begin april waren, was alleen Bar Restaurant Jezerca open rond lunchtijd en daar kregen we sterk het gevoel dat we de bediening tot last waren door te bestellen. Voor avondeten vonden wij Alpet Theth wel goed met een hele vriendelijke vent als eigenaar, smakelijk eten en een leuke tuin (met prachtig uitzicht). Daarnaast hebben we ook ontzettend lekker gegeten bij Restaurant and Bar Ndërlysaj, wat vlakbij de Blue Eye aan de rivier Lumi i Zi ligt.
Slapen in Theth
In Theth vind je vooral kleinschalige guesthouses die in essentie allemaal hetzelfde bieden: Een bed, ontbijt en avondeten. In onze zoektocht naar accommodatie hebben we een aantal pareltjes gevonden die een speciale vermelding verdienen. Zelf sliepen we bij Villa Gjeçaj Guesthouse and Restaurant, mocht dit nu al vol zitten zijn Bujtina Terthorja en Villa Shkalla ook erg goede opties.
Ben je opzoek naar een luxer verblijf? Kijk dan eens naar de spectaculaire Villa Ujëvara e vogël.
Theth combineren met andere plekken in Albanië of Montenegro?
Theth ligt in een noordelijke uithoek van Albanië, wat betekent dat het niet altijd even makkelijk is om het goed in te bouwen in je route. Wij hebben Theth bezocht vanuit Mrizi i Zanave, en zijn na Theth naar Krujë gereden. Daarnaast kun je Theth ook goed combineren met het Shkodër, Komani Lake en Valbona.
Aangezien Theth vlakbij de grens met Montenegro ligt kun je Albanië ook goed combineren met een rondreis door Montenegro. Kijk bijvoorbeeld eens naar Ulcinj of het meer van Skadar.
