Het gebeurt iedereen die op reis gaat.
Je komt in de buurt van plekjes die je gezien MOET hebben.
Althans, volgens anderen.
Het enige probleem is: het zijn er zoveel.
En toch twijfel je: zal ik gaan of niet? Wat als het echt heel tof blijkt te zijn en ik het dan gemist hebt? Wat als ik later supermooie foto’s van anderen te zien krijg en ik moet bekennen dat het me niet zo boeiend leek? Wat als iemand daardoor een completere ervaring heeft dan ik?
Stop.
Heb je wel eens gehoord van FOMO?
FOMO is een afkorting voor: Fear Of Missing Out. Oftewel, de angst om toffe dingen te missen.
Het is de reden dat je bij het plannen van je reis ZOVEEL plant dat je na je reis nog een vakantie nodig hebt om bij te komen. Het is de reden dat je lonely planet vol zit met plakkertjes zodat je alle must-sees in ieder geval kan aftikken. Het is de reden dat je bestemmingen oppervlakkig bekijkt en niet geniet van de momenten omdat je al bezig bent met het volgende ding dat je zogenaamd moet zien. Het is ook de reden dat je gestrest bent op reis en keuzes maakt die ingegeven zijn door angst in plaats van inspiratie.
FOMO is niet relaxed en iedereen weet dat het relaxter is om iets langzamer te reizen, maar het is ook een hele menselijke neiging.
Een voorbeeld
Toen ik bijvoorbeeld in het plaatsje Tabriz in Iran was, moest en zou iedereen naar het nabijgelegen Kandovan gaan. Een indrukwekkend dorpje waar mensen hun huizen in bergwanden, grotten en gigantische stalagmieten hebben gebouwd.
Ik was ook echt van plan om het te gaan bekijken. Het enige probleem was dat ik de dag daarvoor de kans kreeg om goedkoop mee te gaan op een tour. Ik had tijdens die tour bijna 9 uur in een auto gezeten en was in totaal meer dan 14 uur onderweg geweest. Ik had schitterende natuur gezien, maar het was ook best vermoeiend.
Eerlijk gezegd zag ik mezelf de dag na die tour niet door de hitte slenteren in Kandovan. Ten eerste omdat het zou betekenen dat ik weer 1,5 uur in de auto zou zitten. En ten tweede moest ik die avond nog 12 uur in een bus zitten.
Ik heb dus besloten niet te gaan en die dag lekker naar een museum te gaan waar uiteindelijk niet zo heel veel aan bleek te zijn. Onderweg kwam ik echter ook een hele relaxte jongen tegen waar ik even een praatje mee maakte en kreeg ik een vers broodje gezond aangereikt van een oud vrouwtje dat voorbij liep. Ook een bijzondere herinnering.
Toch knaagt het wel dat ik Kandovan niet gezien heb. Niet per se omdat ik het gemist heb – je kunt niet alles zien – maar omdat ik het gevoel dat ik me moet verantwoorden voor waarom ik hét zogenaamde hoogtepunt NIET gedaan heb. Is toch gek?
Waarom heb je last van FOMO?
Zonder hier verder voor psycholoog te gaan spelen denk ik dat FOMO – de angst om toffe dingen te missen – voortkomt uit drie dingen:
(1) Je wilt diep van binnen cool gevonden worden.
(2) Je wilt niet de enige zijn die iets niet gedaan heeft.
(3) Je bent bang dat je niet alles uit je leven haalt.
Het zorgt ervoor dat je gevoelig bent voor woorden als must-see en must-do.
Maar waarom kan jou het eigenlijk iets schelen?
Als jij het (op dat moment) niet ziet zitten om een bepaalde plek te bekijken, waarom zou je er dan over in zitten?
Het is niet zo dat als je de must-see niet doet, dat je dan helemaal niks gedaan hebt. Je hebt gewoon iets anders gedaan.
En waarom zou je jezelf dan druk maken over het feit dat iemand anders iets wél gezien heeft en jij niet?
Eerlijk… voor wie reis je eigenlijk?
Het is zo makkelijk om te denken dat je uitsluitend voor jezelf reist.
Dat dacht ik ook de eerste keer dat ik op reis ging. Lekker zo, even 6 maanden volledig voor jezelf kiezen.
Maar stiekem vind je het dan ook wel heel erg lekker als andere mensen het cool vinden wat je doet.
En nu ga ik natuurlijk niet beweren dat je alleen maar reist om indruk te maken op anderen. Maar je zou jezelf voor de gek houden als je zegt dat het totaal geen rol speelt.
Je wilt of indruk maken, of je wilt erbij horen. Je wilt in ieder geval niet de enige zijn die iets niet gedaan heeft.
Onschuldig, alleen nu komt het probleem.
Als je gevoelig bent voor woorden als must-see en must-do is jouw focus naar buiten gericht.
Jij bepaalt niet langer wat jij leuk vindt. Je vind dingen leuk, deels omdat binnen de subcultuur waarin je je begeeft, bepaald is wat cool is. Je vind dingen leuk omdat anderen dat leuk vinden en wil anderen zoveel mogelijk laten zien dat ook jij toffe dingen doet.
Op Facebook zie je bijvoorbeeld geen foto’s van een groepje meiden in een snackbar met als bijschrift #dinnermetmedinnies #Ilovefrikandel #nietdoordenken #haha om te compenseren voor het feit dat een ander groepje meiden de #highlife leeft met kaviaar en champagne.
Frikandellen zijn namelijk niet cool, sushi wel.
Het is exact hetzelfde met reizen.
Er zijn nu eenmaal bepaalde dingen gedefinieerd als dingen die je moet doen. Dingen die cool zijn en dingen die meh zijn.
Kandovan is cool. Een museum meh.
Niemand post selfies op Facebook met “heerlijk uurtje in museum rondgeslenterd en gekeken naar #oudemunten #yolo.”
Althans, normaal gesproken niet. Want dan gaan mensen toch vragen: waarom heb je niet voor Kandovan / de must-see / de coole optie gekozen?
Heel begrijpelijk, maar wat als jij die dag toevallig geen trek hebt in iets cools? Wat als jij die dag gewoon lekker meh wil zijn. Dan kan dat toch ook?
Waarom zou je cool gaan lopen doen als je daar op dat moment helemaal geen zin in hebt en er bovendien niet van zou genieten?
Toch niet alleen maar om te kunnen zeggen dat je het in ieder geval niet gemist hebt?
Wat kun je doen aan FOMO?
FOMO is een serieus probleem als je volledig wilt genieten van je reis. Het neemt plezier en aandacht weg bij de momenten die zich voor je neus afspelen omdat je te gefocussed bent op wat je allemaal nog meer moet zien. Het gevolg is dat je alles redelijk oppervlakkig bekijkt en plekken niet zo compleet beleefd als je zou kunnen.
Toch hoef je niet toe te geven aan die FOMO. Er zijn genoeg manieren om blij te zijn met wat je wél doet
Reis je eigen reis
Niemand kan jouw reis maken, dat kun je alleen zelf. De dingen die je doet en de dingen die je niet doet vormen uiteindelijk het geheel dat het had moeten zijn.
Kies niet voor dingen die je MOET zien, maar voor dingen die je wilt zien. Als dat overeenkomt, prima.
Laat jezelf leiden door wat op dat moment goed voelt, niet door wat je vooraf bedacht had.
En heb achteraf geen spijt van je keuzes want onthoud dat in het moment dat je de keuze maakte het exact was zoals jij het op dat moment wilde. Ten minste, als je kiest voor wat jij zelf wilt.
Stop giving a fuck
Dus jantje aan de overkant van de tafel heeft wel alle hoogtepunten van Thailand gezien? Fijn voor Jantje toch?
Verandert dat iets aan wat jij allemaal gezien hebt?
Accepteer dat je niet alles kunt zien
De wereld is niet normaal groot. Veel te groot om in een mensenleven te bekijken. Je gaat dus sowieso dingen missen, of je het nu leuk vindt niet.
Je zou er natuurlijk voor kunnen kiezen om overal doorheen te vliegen, maar je kunt in mijn ogen beter een paar plekken missen en meer intens genieten van de overgebleven plaatsen, dan proberen alles te zien en daardoor eigenlijk juist alles te missen.
Zoom uit en zie het grote plaatje
Het is zo makkelijk om helemaal geobsedeerd te raken door één dingetje wat je niet kunt zien. Ik zou bijvoorbeeld nog drie boeken kunnen schrijven over hoe jammer het is dat ik Kandovan gemist heb. Maar als ik uitzoom en het bekijk als geheel van al mijn reizen, dan denk ik: jammer, maar op dat moment had ik er toch niet van genoten.
Wees dankbaar
FOMO gaat alleen maar over wat je niet hebt, maar moet je eens kijken naar wat je allemaal wel hebt. Moet je eens kijken naar alle vette dingen die je wél gedaan hebt. En moet je nu voor de gein eens bedenken hoe je trip eruit zou zien als je die ook niet gedaan had.
Als je het zo bekijkt dan heb je volgens mij best een leuke trip gehad.
Of niet dan?
Op zoek naar reis inspiratie? Klik hier als je voorkeur uitgaat naar een bepaalde regio zoals Australië, Azië, Centraal-Amerika, Europa of Zuid-Amerika. Of lees hier wat je allemaal moet regelen als je een mooie reis gaat plannen.
