Amateurfilosofie: Geeft reizen betekenis aan je leven?

We willen allemaal een leven leiden dat er toe doet. Een leven dat waard was om te leven omdat het een verschil gemaakt heeft.

Althans, ik wel.

En dus komen we van tijd tot terecht bij de vraag: “What the fuck doe ik hier eigenlijk?”

Wat zou ik moeten doen?

Wat wil ik eigenlijk met m’n leven?

Wat heeft het allemaal voor zin als ik uiteindelijk toch dood ga?

Diepe shit? Misschien, maar het zijn wel belangrijke vragen.

Veel grappen zijn al gemaakt over reizigers die rondrennen door Azië in een olifantenbroek om zichzelf te vinden.

Terwijl veel van deze zogenoemde zoektochten naar m’n ware zelf neerkomen op liters bier met one night stands en epische katers tot gevolg, geloof ik dat reizen daadwerkelijk kan bijdragen aan het vinden van betekenis in je leven.

Misschien is het maar voor even, maar hear me out.

Onlangs las ik het boek The Power Of Meaning waarin schrijfster Emily Esfahani Smith ingaat op het creëren van betekenis in je leven.

Belangrijk, want terwijl veel mensen denken dat ze een leven willen leiden waarin ze gelukkig zijn, gaat het er uiteindelijk om dat je een leven leidt dat er toe doet.

Dit is het verschil.

Stel je voor dat je jezelf kon aansluiten op een soort van Avatar-achtige machine waarmee je in een droomwereld terecht kwam, maar niet wist dat je aan het dromen was.

In deze wereld zou je alleen maar gelukkige gevoelens ervaren. Je zou geloven dat je echt gelukkig was en niet weten dat je eigenlijk in een droom leeft.

Met andere woorden: je zou écht gelukkig zijn.

Zou je dat willen?

Waarschijnlijk niet, want zo’n leven zou er totaal niet toe doen.

“Life is never made unbearable by circumstances, but only by lack of meaning and purpose.”
― Viktor E. Frankl

Dus hoe dan wel? En wat heeft reizen er überhaupt mee te maken?

Hoe reizen betekenis kan geven aan je leven

In het boek The Power of Meaning beschrijft de schrijfster vier pijlers waarmee je betekenis creëert in je leven:

Belonging: We willen allemaal ergens bij horen en relaties vinden waarbij we ons begrepen, gewaardeerd, er- en herkend voelen. We willen weten dat ons leven er toe doet voor anderen.

Purpose: We willen allemaal bijdragen aan een groter doel, een betere wereld. Dat betekent niet dat we allemaal de nieuwe Nelson Mandela of Steve Jobs hoeven te worden, maar in onze eigen kleine manier willen we iets bijdragen aan een betere wereld en het geluk van anderen.

Storytelling: Mensen zijn verhalenvertellers. Door onze losse ervaringen te bundelen in een verhaal met causale verbanden en redenen waarom dingen gebeuren, proberen we de wereld en onze plek daarin te begrijpen.

Transcendence: We willen het gevoel hebben dat we behoren tot iets dat groter is dan onszelf, alsof we de grenzen van onze dagelijkse en persoonlijke bestaan overstijgen en onderdeel worden van iets dat groter is dan onszelf.

Zover de samenvatting, maar wat heeft dit te maken met reizen?

Ok, bewaar je scepsis even voor momenten dat mensen er wel op zitten te wachten. Dit wordt geen verhaal over hoe reizigers de wereld zullen redden en vrede brengen voor alles dat leeft door rond te rennen met dreadlocks en harembroeken.

Het gaat erom dat reizen – ook al is het maar voor even – je het idee geeft dat je leven er toe doet en dus enige betekenis heeft.

Here’s how.

Belonging: We willen allemaal ergens bij horen

Reizigers zijn altijd een mix van mensen die vluchten en ergens naartoe rennen. Als je echt helemaal gelukkig bent met het leven dat je in Nederland leidt, waarom zou je dan op reis gaan?

Feit is dat reizen je brengt naar een wereld waarin ineens iedereen je vriend kan zijn en waar je je thuis voelt zonder een huis te hebben. Reizen is eigenlijk net als oneindig festival, waarin je verbonden voelt met iedereen die komt om te feesten terwijl je tegelijkertijd volledig je eigen gang kunt gaan.

Je wordt begrepen. Je deelt je enthousiasme. Mensen snappen dat reizen tof is en soms ook niet. Je leeft in het moment en weet dat je die momenten samen creëert. Zonder jou is dat moment er niet. Je hebt elkaar nodig. Jij bent nodig en je aanwezigheid wordt gewaardeerd.

Je ziet dat buitenlanders waar je normaal alleen over hoort op het nieuws ook gewoon mensen zijn. Je beseft daardoor dat de band tussen twee mensen universeel is en geen labels of paspoorten kent. Slechts liefde, begrip, compassie en humor.

By building relations we create a source of love and personal pride and belonging that makes living in a chaotic world easier.

– Susan Lieberman

Purpose: We willen allemaal een reden hebben om te leven

Dit is een lastige zolang je blijft denken dat je reden om te leven één of ander megaproject moet zijn. Eentje die je eeuwige glorie oplevert, zoals het uitvinden van een nieuwe Iphone.

Maar dat is natuurlijk niet zo.

We dragen allemaal op onze eigen manier bij aan een betere wereld en tijdens je reis zijn er honderden momenten waarop dat kan.

En dan gaat het geen eens over vrijwilligerswerk en andere nobele dingen die door veel mensen ook grotendeels gedaan worden om hun eigen ego te stroken.

Het gaat om kleine dingetjes, elk moment dat je leeft kun je iets bijdragen aan een betere wereld.

Je kunt iemand laten lachen.

Je kunt iemand een tip geven voor een leuke plek waar ze een mooie ervaring zullen hebben.

Je kunt iemand iets leren over jouw land, jouw kijk op de wereld.

Gaat dat je de Nobelprijs voor de vrede opleveren? Natuurlijk niet, maar mensen zijn soms zo druk bezig met hun levensproject dat ze vergeten dat er in elk moment iets van je wordt gevraagd.

Reizen is wellicht één groot avontuur, maar het is eigenlijk meer een aaneenschakeling van momenten.

Vraag jezelf dus in elk moment af wat je kunt doen om de wereld beter te maken.

Kun je iemand anders laten lachen?

Kun je alleen zijn en je gedachten de vrije loop laten, zodat je meer inzicht krijgt in hoe jij de wereld ziet?

Kun je iemand troosten als die persoon even niet zo lekker gaat?

Nogmaals, het gaat je echt geen Nobelprijs opleveren. Maar in dat moment – en dat is het enige wat je eigenlijk hebt – is dat de reden dat je leven er toe doet.

Our prime purpose in this life is to help others. And if you can’t help them, at least don’t hurt them. – Dalai Lama

Storytelling: we vertellen allemaal een verhaal

Reizigers zijn uiteindelijk allemaal verhalenvertellers.

Waar zijn ze geweest? Wat hebben ze meegemaakt? Wat hebben ze gezien?

Maar het is meer dan dat.

Het verhaal van je leven gaat uiteindelijk over de vraag: Wie ben je en waarom gebeuren de dingen die gebeuren?

Reizen geeft je een ander perspectief op deze vragen.

Ten eerste omdat je nieuwe kanten van jezelf leert kennen. Dingen die je thuis misschien onderdrukt.

Een verlegen persoon kan uitvinden dat praten eigenlijk best ok is en een extravert persoon kan ook leren dat alleen zijn in stilte best plezierig is.

Maar er is meer. Je krijgt soms namelijk ook vragen die landgenoten nooit zullen stellen.

Toen ik bijvoorbeeld in Iran was vroeg een Thais-Amerikaans reisgenootje: “How do you feel about being white?”

Vreemde vraag misschien, maar ik wist niet echt wat ik moest zeggen.

Ik had nooit nagedacht over hoe mijn huidskleur mijn leven beïnvloedt, maar weet je hoe fucking chill het is om blank te zijn?

Ik bedoel, geboren worden als blanke man in een welvarend westers land maakt je echt geen haar beter dan een ander, maar het is wel een verdomd lekker startbewijs in het leven.

Het is een voorrecht dat je niet met trots, maar met nederigheid moet ontvangen. Want hoe anders had dit geweest als je geboren was in een ander land met minder kansen? Hoe anders had het geweest als je geboren was in de landen waar je soms compleet zonder benul van de lokale leefomstandigheden, doorheen reist.

Reizen leert je uiteindelijk om jezelf te beschrijven in termen die anders zijn dan je gewend bent en dat zorgt voor een completer verhaal.

We all live in suspense from day to day; in other words, you are the hero of your own story.

– Mary McCarthy

Transcendence: We willen allemaal onderdeel zijn van iets dat groter is dan onszelf

Transcendence heeft niet echt een Nederlandse vertaling, maar het is dus een ervaring die voorbij het normale of fysieke ligt.

I know, I know. Enige scepsis is hier wel op z’n plaats.

We kennen namelijk allemaal de mediterende hippie met kakverhalen over hoe z’n chakra’s in lijn staan sinds hij elke dag de zon groet.

Maar het gaat helemaal niet over dat soort onzin.

Toen ik bijvoorbeeld een hike maakte door Nepal was ik eventjes m’n reisgenoot kwijt waardoor ik alleen kwam te lopen.

Ik besloot te gaan zitten. Zonnetje op m’n gezicht terwijl ik uitkeek over de majestueuze bergen die volledig bedekt waren met sneeuw.

Ik bedacht me hoe m’n vader 30 jaar voor mij dezelfde bergen had gezien. Exact dezelfde bergen. Ok, wellicht was de sneeuw iets verschoven.

Ik bedacht me dat wat gold voor mijn vader, ook voor alle generaties voor hem én na mij geldt. Deze bergen waren hier ver voordat ik er was en zullen er zijn ver nadat ik weer weg ben, maar elke generatie zal dezelfde bergen zien. Ik voel letterlijk kippenvel opkomen als ik daar aan denk.

Hetzelfde geldt voor wanneer je in verwondering naar de sterren tuurt.

Het zijn ervaringen die tijd en de generaties overstijgen waardoor je beseft hoe een klein onderdeel je bent van alles dat er geweest is, nu leeft en nog komen gaat.

Het vertelt je dat je onderdeel bent van iets dat er al lang niet meer is en van iets dat nog moet komen. Het is best een vredige gedachte.

Dus… Geeft reizen betekenis aan je leven?

Nee, reizen geeft geen betekenis aan je leven maar reizen kan wel betekenisvol zijn.

Als je even uitgaat van de vier pijlers die genoemd zijn voor een betekenisvol leven (belonging, purpose, storytelling en transcendence) dan hoef je niet op reis om betekenis te vinden in je leven.

Reizen is sléchts één manier, maar natuurlijk wel de leukste.

Meer van dit soort ervaringen lezen? Check hier alle artikelen in de categorie ‘reiservaringen’

Op zoek naar reis inspiratie? Klik hier als je voorkeur uitgaat naar een bepaalde regio zoals Australië, Azië, Centraal-Amerika, Europa of Zuid-Amerika. Of lees hier wat je allemaal moet regelen als je een mooie reis gaat plannen.